Αλεξάνδρα Μπακονίκα. H ποιήτρια του ερωτευμένου έρωτα

Από

 Λένα ΚΥΡΟΠΟΥΛΟΣ


Τη γνώρισα  πριν πολλά χρόνια στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ. , όταν η φίλη μου η Φωτεινή επέμενε να πάμε σε μία βραδιά ποίησης!Θυμάμαι  το πρώτο συναίσθημα που βίωσα μόλις πρόφερε την πρώτη της φράση. Είπε χαρακτηριστικά. «Αφιερωμένο σε’ κεινον». Όταν την άκουσα σταμάτησε ο χρόνος. Ο τρόπος της καθηλωτικός! Ένα βλέμμα σπινθηροβόλο και αγέρωχο μα τόσο απερίφραστα τρυφερό και οικείο. Απήγγειλε και τα φωνήεντα έβγαιναν σαν  υπερήφανα ηχητικά σύνολα μίας τέλειας ενορχήστρωσης του λόγου, αλλά και των παύσεων. Ένιωσα να με χτυπάει ένα υπέροχο ζεστό φως από το τζάμι της φωνής της. Οι λέξεις έμπαιναν σα σπαθιά μέσα στην ψυχή μου, αλλά χωρίς βία με ανάσα και ταξίδεμα. Έκοβαν τις πληγές στη μέση και έμπαιναν βαθιά, εκεί δίπλα  στο τζάκι της ψυχής παρέα με το σαράκι που μας κουβαλάει και το κουβαλάμε. Έγινα για λίγο ένα  μικρό κουταβάκι που μόλις άνοιξε τα μάτια του στη ζωή  και είδε ολόγυρα του ανθισμένους τους ανθρώπους. Γιατί αυτή είναι η μαγεία της Αλεξάνδρας Μπακονίκα. Σε μεταφέρει με λόγια απλά, αλλά ιδιαιτέρως«βασανισμένα» στους μαγικούς κόσμους της ψυχής σου -στα εύθραυστα όρια αντοχής και ορίων-.Η εκφραστική της δεινότητα ρέει σαν οξυγόνο στις φλέβες της ποίησης και η καρδιά θυμάται πως είναι να ερωτεύεσαι την ίδια την αγάπη!

Δείτε με τι αξιοσύνη τιμά το κάλλος της Ελληνικής Γλώσσας και τον ψυχισμό του έρωτα. Τον αποθεώνει γυμνό, χωρίς να του αφαιρεί τα ρούχα. Τον στέφει βασιλιά της ψυχής της, αλλά και διάβολο και τον καταδιώκει με μανία με το λεκτικό της μαστίγιο παντού. Έτσι είναι ενάντια στην αδικία και σε κάθε είδος ηθικής εξόντωσης. Στην ποίησή της κυριαρχεί το δίπολο Δαυίδ–Γολιάθ με νικητή τον πρώτο .Πάμε να την απολαύσουμε λοιπόν στα άδυτα νερά της ποιητικής της μυθωδίας.

«Φέγγος, αγλάισμα της ψυχής μου

Σ’ ερωτεύτηκα και το λάγγεμα απύθμενο

Πόθος ολοκληρωτικός»

Συνεννοηθήκαμε να μη ρωτήσω τίποτα συνηθισμένο.Συμφώνησε και ομολογώ ότι το χάρηκα σαν παιδί!Επομένως θα διαβάσετε μία συνέντευξη σε  λίγο πιο ποιητική ροή και έκφανση του λόγου.Πάμε;

Λ.Κ.- Έρχεται κάποιος και «δολοφονεί» τον έρωτα. Πώς αντιδράτε όταν τον βλέπετε αιμόφυρτο να παλεύει με το φόβο; Τι του ψιθυρίζει η Αλεξάνδρα;

A.M. Ο έρωτας δεν πεθαίνει γιατί είναι η ίδια η ζωή. Η φύση του είναι θεϊκή και γι’ αυτό πάντα άφοβη. Θα του ψιθύριζα ότι φωτεινός κι ακμαίος θα εγερθεί και θα μας κατακλύζει ακατάπαυστα με τα πάθη του.

Λ.Κ. – Ποια είναι η πιο γενναία μάχη για έναν ποιητή;

Α.Μ.- Να είναι ουσιαστικός, γνήσιος και να πηγαίνει βαθειά!

Λ.Κ. To be or not to be a poem?

A.M.- To be!Πολύ απλά γιατί η ποίηση είναι εγγύηση ομορφιάς και όλοι έχουμε ανάγκη την ομορφιά μέσα μας. Ξέρεις Λένα μου το πιο αρχετυπικό σχήμα είναι η αγκαλιά και η αγωνία, για την απόκτησή της. Πάνω σε αυτό το θέμα κυρίως περιστρέφεται η ποίηση, ένα θέμα που είναι αδύνατον να αγνοήσουμε.

Λ.Κ.- Είναι η τελευταία μέρα του κόσμου .Τι εύχεστε απ’ όλη σας την καρδιά να  συμβεί;

Α.Μ.-Εύχομαι να μη γίνει το τέλος του κόσμου .Η ανθρωπότητα κινείται με πολύ αργούς ρυθμούς-δεν πρόκειται να καλυτερεύσει-,αλλά με αυτήν την ελπίδα πάντα να ζούμε. Επιθυμώ γαλήνη και αγάπη με τους ανθρώπους που είμαι κοντά. Εσωτερική ηρεμία και μία επιβεβαίωση των κόπων μου. Όσο για τη χώρα μας , νομίζω ότι ήρθε η ώρα να κάνουμε την αυτοκριτική μας και να διορθώσουμε τα ελαττώματά μας. Σε γενικές γραμμές θα ήθελα να υπάρχει μία δικλείδα ασφαλείας για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον περιορισμό του πολέμου, ώστε να μην επιβάλλεται ως καταναγκασμός από τον ισχυρό στον αδύναμο.

Λ.Κ.- Οι λέξεις έχουν σπίτι ή είναι εκούσια άστεγοι άρχοντες και αρχόντισσες;

Α.Μ.- Έχουν σπίτι, γιατί τις τρέφουμε. Είναι μέρος του κόσμου μας. Είναι το ίδιο μας το σώμα, η υπόστασή μας. Ο άνθρωπος χωρίς γλώσσα νιώθει άδειος, αποστεγνωμένος, σαν να του έκλεψαν την καρδιά του.

Λ.Κ. – 9 ποιητικές συλλογές μέχρι σήμερα με την πρώτη να εκδίδεται από τις εκδόσεις Διαγωνίου το 1984. Ανθολογημένα ποιήματα λοιπόν που έχουν ταξιδέψει από το Βανκούβερ του Καναδά στο Νέο Δελχί της Ινδίας ,καθώς και σε πολλές άλλες γωνιές της γης. Τα ποιήματα σας έχουν μεταφραστεί στα Γερμανικά, στα Σουηδικά, στ΄ Αλβανικά, στα Κροατικά .Πώς νιώθετε όταν ξέρετε ότι μέσα από τα γραφόμενά σας κάποιοι άλλοι πολιτισμοί μπορούν και διαβάζουν την ψυχή σας; Αφού αγγίζετε τη δική τους! Υπάρχει μεγαλύτερο χειροκρότημα από αυτό;

Α.Μ.- Δεν υπάρχει μεγαλύτερη καταξίωση για κάθε δημιουργό να ελκύει την προσοχή και να διαβάζεται πέρα από τα  σύνορα της χώρας του. Η τέχνη γυρεύει το βλέμμα και την αγκαλιά ενός όλο και πιο πλατύτερου κοινού για να υπάρξει και να επικοινωνήσει- είναι η πιο ιδανική απόδειξη της αξίας της.

Λ.Κ.- Φανταζόσασταν στα 18 σας ότι θ’ αφήνατε την Ιατρική Σχολή του Αριστοτελείου για να σπουδάσετε Αγγλική Φιλολογία; Τι συνέπειες είχε αυτό; Το μετανιώσατε ποτέ;

Α.Μ.- Αρχικώς όχι δε το φανταζόμουν! Στην πορεία ανακάλυψα ότι δεν μ’ ενδιέφερε αυτή η επιστήμη και αποφάσισα να την αφήσω. Οι συνέπειες ήταν οδυνηρές γιατί λύπησα τους γονείς μου, αλλά μέσα μου το ήξερα καλά πως για μένα αυτή ήταν η πιο δίκαιη απόφαση ζωής.

Λ.Κ.- Βάλατε ποτέ το πρέπει πάνω από τον έρωτα;

Α.Μ.- Νομίζω πως όχι. Ο έρωτας δεν υπακούει στα στενά όρια της λογικής. Μας φέρνει εκτός ελέγχου, χάνουμε τον   εαυτό μας, γινόμαστε έρμαιο του πάθους. Στο καμίνι του πυρακτώνεται η ψυχή μας και άνευ όρων παραδινόμαστε στην ορμή του.Δεν μετανιώνω που ακολούθησα πιστά τις προσταγές της καρδιάς μου.

Λ.Κ.- Τι μας διδάσκει στην ουσία η ποίηση; Γιατί είναι απαραίτητη-ειδικά στις μέρες μας-;Τσαλακώνει εγώ, απρεπείς συμπεριφορές, τυχοδιωκτικές πλευρές  μέσα μας και απελευθερώνει ασυμβατότητες, αλλά και καλοκαίρια «με λιωμένο παγωτό στο χέρι», όπως μας λέει και ο στίχος από το γνωστό άσμα;

Α.Μ.- Η ποίηση είναι απαραίτητη γιατί όταν είναι γνήσια μας φέρνει σε επαφή με τον πιο μυστικό και σκοτεινό εαυτό μας.Είναι μια κατάδυση στο πιο απρόσιτο, στο πιο μύχιο που κρύβουμε . Υπάρχει μια μαγεία σε αυτή την κατάδυση. Μέσα από την ποίηση αφήνουμε την επιφάνεια και πηγαίνουμε σε κόσμους απόκρυφους, που αποζητάμε να γνωρίσουμε και να φωτίσουμε.Στην αποκάλυψη στοχεύει η ποίηση.

Λ.Κ.- Ένας ποιητής μία ποιήτρια πόσο κοντά βρίσκεται να ολισθήσει στην μπανανόφλουδα του Εγώ είμαι θαυμάστε με; Υπάρχει εσωτερική πειθαρχία; Είναι η ποίηση η «selfie» της ψυχής μας;

Α.Μ.-Έχω συναντήσει άτομα που έχουν καβαλήσει το καλάμι, αλλά αυτό εις βάρος τους. Στην ποίηση μόνο με ταπεινότητα και σεβασμό μπορείς να πλησιάσεις τις λέξεις. Μέσα από τις λέξεις τον εαυτό σου και μέσα από σένα το θεϊκό στοιχείο και τον κόσμο, καθώς και τα συναισθήματα του «Alter ego» σου.

Λ.Κ. Κρίση ,αλλά και δημιουργία βιώνουμε το τελευταίο διάστημα ως μία στάση ζωής απέναντι στην κατήφεια και το μίζερο της καθημερινότητας.

 Τι θέλετε ν’ αλλάξει; Να ξεκολλήσουμε από την κρίση που εδώ και οκτώ χρόνια έχει φέρει σε ασφυξία στην Ελληνική κοινωνία. Αξίζουμε μια καλύτερη τύχη, να αποτινάξουμε την μιζέρια και να ανοίξουμε τους ορίζοντες για ανάταση και αναγέννηση, γιατί ως λαός έχουμε τις δυνατότητες .Είναι φοβερό τα πιο λαμπερά μυαλά, οι δικοί μας επιστήμονες να ξενιτεύονται, είναι η έσχατη κατάντια.

Τι πιστεύετε ότι έχει αλλάξει; Δυστυχώς δεν έχει αλλάξει κάτι, οι παραγωγικές δυνάμεις μας μένουν καθηλωμένες. Και αυτό είναι τραγικό. Ακόμη μένουμε κολλημένοι στα ελαττώματά μας, που σε αυτά οφείλεται το μεγαλύτερο μέρος της χρεοκοπίας μας

Και πώς ατενίζετε το μέλλον;

Α.Μ.-Πιστεύω ότι κάποτε θα ορθοποδήσουμε, το οφείλουμε στον ίδιο μας τον εαυτό. Και μακάρι αυτό
να μην αργήσει, γιατί θα είναι περισσότερο εις βάρος της νέας γενιάς.

Λ.Κ. Το νέο σας βιβλίο μιλά γιατί άλλο; πέρα από τον έρωτα!Ναι, μιλάει παράλληλα για τις σχέσεις εξουσίας,την ανθρωποφαγία, τον ναρκισσισμό, την αλαζονεία, τη βία, το παράδοξο και αντιφατικό που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε.

Παραθέτω ένα μικρό απόσπασμα και θέλω να μας το αναλύσετε

«Ο κόσμος απροκάλυπτα» λοιπόν ο τίτλος του νέου βιβλίου από τις εκδόσεις Εντευκτηρίου.

Διάπυρη η έλξη

Μέχρι θανάτου λαβώθηκα

Η ομορφιά σου με κυκλώνει!

Ένθεη γίνομαι.

Στα ίχνη της έλξης κυκλοφορώ και διαμένω

Οι αναζωπυρώσεις της ανεξέλεγκτες

Δεν έχουν τέλος

Είσαι το θαύμα ακλόνητο,αναλλοίωτο» και η ερώτησή μου

Τι θέλει να πει ο ποιητής επί του συγκεκριμένου η ποιήτρια;

Α.Μ.- Το συγκεκριμένο ποίημα είναι ένας ύμνος για έναν σπάνια δυνατό και βαθύ έρωτα. Εκφράζει την έκσταση
για το πάθος, τη σωματική έλξη, την απαράμιλλη γοητεία, την ακτινοβολία πνεύματος, που εκπέμπει
το πρόσωπο που ερωτικά λατρεύεται. Μια κατάσταση  σπάνιας αγαλλίασης, ένα δώρο ασύγκριτου κάλλους, στην κυριολεξία ένα «θαύμα ακλόνητο, αναλλοίωτο».

Στον παρακάτω σύνδεσμο  μπορείτε να ταξιδέψετε στα αθέατα νερά της.

Επηρεασμένη ευκρινώς από την καβαφική αλήθεια, αλλά και την λακωνικότητα του Χριστιανόπουλου απεκδύεται το εκμαγείο και ζει στο πετσί της το δικό της εκφραστικό λυρισμό, αλλά και την υπεράσπιση της γυναίκας ως φύση, θέση και κατάθεση δράσης στην κοινωνία! Σπάει τα ταμπού του κατεργάρη έρωτα και προσδίδει τόσο στην έννοια όσο και στην αλαζονική κρυψίνοια του κάτι που θέλεις να ανακαλύψεις ευγενικά, ήσυχα με όχημα το συναίσθημα και όχι απαραίτητα την κορύφωσή αυτού.

Λ.Κ. Είναι οι ποιητές καταθλιπτικοί τύποι; Από τη βαρκάδα στα ήσυχα ύδατα της μοναχικότητας μπορεί να κινδυνέψουν να βρεθούν στα δίχτυα και τη δίνη της κατάθλιψης; Εάν έχουν αυτό το βίωμα λειτουργεί η ποίηση ως αμυντικός μηχανισμός εξουδετέρωσης της ανάδρασης ή αντιθέτως φέρεται να φέρεται ως κινούμενη ψυχική άμμος;

Α.Μ.-Θα μιλήσω για τον εαυτό μου. Στην αρχή της ποιητικής μου πορείας για ένα διάστημα έπεσα σε κατάθλιψη, όμως κατάφερα τελικά να την ξεπεράσω. Η ποίηση περνάει από «ακτινογραφία» τον εσωτερικό σου κόσμο, μπορεί
να αποκαλύψει πτυχές που πονούν και γι’ αυτό τις κρύβουμε. Με την ποίηση είναι σαν να παίζεις με τη φωτιά. Απαιτεί τεράστια ενέργεια και ψυχικό θάρρος. Από την άλλη μεριά όμως χαρίζει γενναιόδωρα το αίσθημα της δημιουργίας, που είναι στήριγμα ζωής.

Λ.Κ. Όπως έχουμε τα αγαπημένα μας ρούχα και υποδήματα στη ντουλάπα μας και κάνουμε τους συνδυασμούς των χρωμάτων ανάλογα την ψυχική μας διάθεση θέλω να ρωτήσω εάν υπάρχει και μία ψυχική ντουλάπα με λέξεις οι οποίες βρίσκονται ανά πάσα στιγμή εκεί και ο ποιητής απλώς ανοίγει τα συρτάρια ,για να επιλέξει το συνδυασμό που θα φορέσει.

Α.Μ.-Το αμέριστο ενδιαφέρον μου είναι πάντα το θέμα, το περιεχόμενο του ποιήματος, η συγκίνηση που μεταδίδει
στον αναγνώστη. Μέσα από τα μονοπάτια της συγκίνησης έρχονται άμεσα μέσα από την έμπνευση και οι λέξεις, οι οποίες ασφαλώς θα πρέπει να μεταδίδουν στο έπακρο το συναίσθημα. Το θέμα από μόνο του  οδηγεί στην καίρια, τη μοναδικά σωστή λέξη,που πρέπει να λάμπει από διαύγεια. Ποτέ δεν είχα την ιδιαίτερη ανάγκη να διατηρώ «μια ψυχική ντουλάπα με λέξεις», τις βρίσκω άνετα όποτε θέλω.

Λ.Κ. Μας έχει κάνει μονόχνοτους και βαρετούς το διαδίκτυο; Στο Μεσαίωνα οι άνθρωποι φιλοτεχνούσαν πορτρέτα .Αφιέρωναν όμως χρόνο, χρώμα ,γνώσεις και ψυχή. Είχε μία άλλου είδους ποιότητα και οξυδέρκεια το πνεύμα της εποχής. Στο δικό μας χρονικό πλαίσιο ο άνθρωπος δεν ανασαίνει. Όλα επιτελούνται γρήγορα, όχι τόσο προσεγμένα. Στην ποίηση γίνεται το ίδιο; Γράφετε μαζικά ή κατά «περίστασιν ψυχής»; Έχω ακούσει ποιητές να γράφουν σε καθημερινή βάση. Κάτι σαν οχτάωρο ας πούμε. Σε σας τι χρόνους έχει η ποίηση;

Α.Μ.-Αν και δεν ζω στον Μεσαίωνα, είμαι της ίδιας σχολής ως προς την ιερή προσήλωση για την ποιότητα στην τέχνη. Δεν γίνεται να γράφεις γνήσια ποίηση και να ξεγελάς τον εαυτό σου συνθέτοντας  βιαστικά, απρόσεκτα, επιδερμικά. Δεν ακολουθώ κανένα ωράριο. Γράφω μόνο όταν μια εξαιρετική συγκίνηση με συνεπαίρνει και ζητάει
να περάσει σε στίχους. Οι εξαιρετικές συγκινήσεις είναι σχετικά σπάνιες, το πολύ δέκα ποιήματα συνήθως γράφω σε ένα χρόνο. Βέβαια, υπάρχουν και οι εξαιρέσεις, κάποιες χρονιές ενδέχεται να ξεπεράσω τα είκοσι ποιήματα.

Λ.Κ.-Ποιο είναι το σύνθημα της ζωής σας;Η ύψιστη ευτυχία είναι να αγαπήσεις και να αγαπηθείς.

Λ.Κ.-Θα ήθελα 5 λέξεις σταθμούς από το αξιακό σας σύστημα για την παρακαταθήκη κινήτρων μας

Ελευθερία, αξιοπρέπεια, ανθρωπιά, δημιουργικότητα, επιθυμία για αέναη γνώση.

Λ.Κ.-Και τελευταία παράκληση να μοιραστείτε μαζί μας ένα μικρό σας όνειρο.

Α.Μ.-Θα απαντήσω με ένα ποίημά μου από μια ανέκδοτη συλλογή μου:

ΠΡΟΣΗΛΥΤΙΣΜΟΣ

Δεν ήταν αρκετό που όλο το βράδυ
στον ύπνο σ’ ονειρευόμουν. 
Μόλις ξύπνησα, με τη φαντασία μου
εφόρμησα στα χείλη σου κι ατέλειωτα τα φιλούσα.
Με τη φαντασία εφόρμησα
να προσεταιριστώ την ικμάδα σου.

Συντελέστηκε ο εκούσιος προσηλυτισμός μου
να σε λατρεύω.

Με αγάπη

Λένα